Ostatnio opisywałam sposoby podwyższenia kapitału zakładowego, jak też możliwość wniesienia aportu na pokrycie tego wkładu. Zarząd spółki z o.o. może skorzystać z pomocy rewidenta w oszacowaniu tego aportu, ale może także samodzielnie określić wartość tego aportu. Co się stanie w sytuacji, w której wartość aportu zostanie zawyżona? Wówczas pojawi się zagadnienie odpowiedzialności zarządu za zawyżenie aportu.
Art. 175 kodeksu spółek handlowych
§ 1. Jeżeli wartość wkładów niepieniężnych została znacznie zawyżona w stosunku do ich wartości zbywczej w dniu zawarcia umowy spółki, wspólnik, który wniósł taki wkład oraz członkowie zarządu, którzy wiedząc o tym, zgłosili spółkę do rejestru, obowiązani są solidarnie wyrównać spółce brakującą wartość.
§ 2. Od obowiązku określonego w § 1 wspólnik oraz członkowie zarządu nie mogą być zwolnieni.
Celem tej regulacji nie jest wyłącznie wyciąganie konsekwencji od wspólnika oraz członka zarządu, ale przede wszystkim zapewnienie bezpieczeństwa obrotu i pewności w ramach obrotu gospodarczego.
Czym jest zawyżenie wartości aportu?
Zawyżeniem wartości aportu jest określenie wartości wkładu niepieniężnego powyżej jego rzeczywistej wartości. Np. jako aport wnoszona jest nieruchomość. Jej rzeczywista wartość to 200.000,00 zł natomiast na potrzeby aportu wskazano jej wartość na poziomie 400.000,00 zł. Oznacza to, że wartość aportu została zawyżona o 200.000,00 zł. Przy czym takie zawyżenie wartości musi wystąpić na dzień określenia wartości aportu. Fakt, że później nastąpi zmniejszenie wartości aportu nie będzie skutkować odpowiedzialnością.
Kiedy powstanie odpowiedzialność za zawyżenie wartości aportu?
Do powstanie odpowiedzialności za zawyżenie wartości aportu konieczne jest zaistnienie następujących przesłanek:
- skuteczne uzgodnienie w umowie spółki wniesienia aportu;
- znaczne zawyżenie wartości aportu;
- ustalenie wartości aportu na dzień zawarcia umowy.
Wystąpienie tych przesłanek będzie powodować powstanie odpowiedzialności za zawyżenie wartości aportu.
W jakim terminie i od kogo można dochodzić zapłaty zawyżonej wartości aportu?
Roszczenie może być dochodzone w terminie 10 lat. Przy czym istnieją wątpliwości dotyczące tego, od kiedy wymagalne jest to roszczenie. Roszczenie staje się wymagalne z momentem wystąpienia stanu niezgodnego z prawem. Kolejną kwestią jest to, że uprawnionym do żądania zapłacenia brakującej kwoty jest spółka. Z tym roszczeniem nie może wystąpić inny wspólnik bądź członek zarządu. Zapłaty brakującej wartości żąda się od wspólnika, który wniósł wkład o zawyżonej wartości.
Dodatkowo solidarną odpowiedzialność z takim wspólnikiem ponosi członek zarządu/członkowie zarządu, którzy wiedzieli o tym, że aport ma zawyżoną wartość. Ich odpowiedzialność wynika z faktu, że mają oni obowiązek dopilnowania tego, aby wkłady na rzecz spółki były wnoszone w rzeczywistej wysokości. Przy czym należy dodać ważne zastrzeżenie, że odpowiedzialność będzie ponosić ten członek zarządu, który mając wiedzę o zawyżonej wartości aportu zgłosił spółkę do rejestru (bądź fakt podwyższenia kapitału zakładowego).
Dodatkowo należy wskazać, że nieskuteczne jest zwolnienie z tej odpowiedzialności wspólnika czy też członka zarządu.
Jeżeli masz pytania dotyczące aportu w spółce z o.o. napisz na katarzyna.zalewska@adwokatura.pl