Słowo kryzys w języku chińskim oznacza również szansę. Choć aktualnie okoliczności gospodarcze nie sprzyjają snuciu planów to nad własnym biznesem zawsze warto się zastanowić – tym bardziej nad jego prawnymi ramami. Dlatego odpowiem na pytanie jaką formę działalności gospodarczej wybrać w 2024 r.?
Jednoosobowa działalność gospodarcza – dobra na początek?
Jeśli nie masz dużego kapitału, ale masz pomysł, strategię i chęć do pracy to warto założyć jednoosobową działalność gospodarczą. To najprostszy sposób na zostanie przedsiębiorcą. Formularz rejestracyjny znajdziesz na tej stronie internetowej. Najprostszy, ale też niepozbawiony ryzyk prawnych. Jeżeli biznes się nie powiedzie i zostaną długi – odpowiesz za nie całym swoim majątkiem.
Do wyboru masz zasadniczo trzy formy opodatkowania: skalę podatkową (12% lub 32%), podatek liniowy (19%) oraz ryczałt (stawka podatku zależy od rodzaju działalności). Oprócz tego dochodzi składka zdrowotna w wysokości 9% (skala), 4,9% (podatek liniowy), określona kwota w przypadku ryczałtu w zależności od przedziału przychodu.
Spółka cywilna – jeśli masz partnera do współpracy
Spółka cywilna to w gruncie rzeczy umowa zawarta pomiędzy dwoma przedsiębiorcami, aby działać razem w celu osiągnięcia celów gospodarczych. Każdy ze wspólników spółki cywilnej prowadzi własną działalność gospodarczą. A co za tym idzie rozlicza się indywidualnie (zasady jak w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej). Również w tym przypadku dużym ryzykiem jest odpowiedzialność za zobowiązania spółki cywilnej własnym majątkiem.
Jaką formę działalności gospodarczej wybrać w 2024 r.? A może spółka prawa handlowego?
Jeżeli nie odpowiada Ci prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej ani spółka cywilna, warto zastanowić się nad spółką prawa handlowego. Obecnie można wybrać spośród spółki jawnej, spółki partnerskiej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, prostej spółki akcyjnej oraz spółki akcyjnej. Te trzy ostatnie są spółkami kapitałowymi, ponieważ wymagają kapitału zakładowego. Takiego kapitału wymaga również spółka komandytowo-akcyjna z uwagi na swój mieszany charakter. Spółki prawa handlowego wymagają wpisu do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.
Spółka jawna
Do powstania spółki jawnej potrzebne są chęci dwóch lub więcej wspólników, do prowadzenia działalności gospodarczej. Spółkę można założyć zarówno w ramach systemu S24, jak też na piśmie pod rygorem nieważności. W treści umowy spółki musicie wraz z wspólnikiem określić firmę i siedzibę spółki, wkłady jakie wnosicie do spółki, czym będzie zajmować się spółka oraz na jaki czas ją zakładacie. To są podstawowe elementy do tego, aby umowa spółki mogła zostać zawarta. Spółka jawna co do zasady wymaga pracy jej wspólników – to dobre rozwiązanie, jeśli chcecie się sami skupić na jej prowadzeniu. Minusem tej formy działalności gospodarczej jest to, że jeżeli zabraknie majątku spółki na spłatę zadłużenia, ponosicie odpowiedzialność swoim majątkiem. Więcej o spółce jawnej możesz przeczytać w jednym z moich wpisów.
Spółka partnerska
Jest to spółka, którą mogą prowadzić określone osoby wykonujące wolne zawody. Zgodnie z ustawą zalicza się do tego grona: adwokatów, aptekarzy, architektów, inżynierów budownictwa, biegłych rewidentów, brokerów ubezpieczeniowych, doradców podatkowych, maklerów papierów wartościowych, doradców inwestycyjnych, księgowych, lekarzy, lekarzy dentystów, lekarzy weterynarii, notariuszy, pielęgniarki, położone, fizjoterapeutów, radców prawnych, rzeczników patentowych, rzeczoznawców majątkowych czy tłumaczy przysięgłych.
Zasady działania spółki partnerskiej są w praktyce takie jak w przypadku spółki jawnej. Odmiennością jest możliwość powołania zarządu, który zajmuje się prowadzeniem spraw spółki oraz jej reprezentacją.
Spółka komandytowa
Jeszcze w 2022 r. stanowiła pierwszą odpowiedź na to jak radzić sobie z Nowym Ładem. Jednak wymaga ona dobrej komunikacji pomiędzy wspólnikami. W spółce komandytowej jeden ze wspólników musi być komplementariuszem, który bierze na siebie odpowiedzialność za całokształt działań spółki, jej zobowiązania itd. Natomiast drugi wspólnik jest komandytariuszem – osobą, która odpowiada do wysokości wniesionej sumy komandytowej (jeżeli suma komandytowa to 5.000,00 zł, to komandytariusz odpowiada do tej kwoty). Dlaczego wspomniałam o dobrej komunikacji? Jak widzisz relacje w tej spółce między wspólnikami wymagają dobrego porozumienia się co do ról, jakie mają pełnić poszczególne osoby. W praktyce moi klienci, chcący założyć spółkę komandytową mają problem z określeniem kto ma być komplementariuszem, a kto komandytariuszem. Rozwiązaniem w takim przypadku może być powołanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która będzie pełnić rolę komplementariusza.
Również spółkę komandytową można założyć przy pomocy systemu S24 bądź w formie aktu notarialnego. Obowiązkowe treści w takiej umowie spółki to firma i siedziba spółki, przedmiot jej działalności, czas trwania spółki. Ponadto musisz wraz ze wspólnikiem określić wkłady jakie wnosicie oraz ich wartość, jak też zakres odpowiedzialności komandytariusza (czyli sumę komandytową).
Spółka komandytowo-akcyjna
Jest to połączenie spółki komandytowej ze spółką akcyjną. Część relacji wewnątrz spółki ukształtowana jest w oparciu o przepisy dotyczące spółki jawnej, a część w oparciu o przepisy dotyczące spółki akcyjnej. Wymaga także kapitału zakładowego w wysokości 50.000,00 zł.
Spółkę komandytowo-akcyjną można zawrzeć w formie aktu notarialnego. Statut – bo tak nazywa się umowa spółki komandytowo-akcyjnej musi być podpisany przynajmniej przez wszystkich komplementariuszy.
W treści umowy spółki muszą się znaleźć dobrze Ci już znane postanowienia o siedzibie i firmie, adresie, przedmiocie działalności oraz czasie trwania spółki, ale także kolejne aspekty. Do nich należy zaliczyć wkłady wnoszone przez każdego komplementariusza, wysokość kapitału zakładowego, sposób jego zebrania, wartość nominalną akcji i ich liczbę ze wskazaniem czy są to akcje imienne czy na okaziciela. Zawiera się także postanowienie co do liczby akcji poszczególnych rodzajów oraz związanych z nimi uprawnień, nazwiska i imiona albo firmy komplementariuszy oraz ich siedziby i adresy do doręczeń. W treści zamieszcza się także informacje o organizacji walnego zgromadzenia i rady nadzorczej, jeśli statut przewiduje takie rozwiązanie.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Jedna z najpopularniejszych, jeśli nie najpopularniejsza spółka w Polsce. Wynika to z niskiego kapitału zakładowego – 5.000,00 zł oraz tego, że sama odpowiada za swoje zobowiązania. Możliwe jest założenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ze wspólnikiem, ale także jednoosobowo. Spółką kieruje zarząd, który może składać się z jednej lub większej liczby osób. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może działać w każdym prawnie dopuszczalnym celu i wiele osób wybiera właśnie ją. Dlaczego? Przede wszystkim dlatego, że chroni ona wspólników przed odpowiedzialnością w razie niepowodzeń biznesowych. Po drugie, umożliwia rozwój działalności bez konieczności zmiany formy prawnej. Możesz podwyższyć lub obniżyć kapitał zakładowy, zbyć swoje udziały – wszystko po to, aby spółka jak najlepiej się rozwijała. Nie bez znaczenia jest też opodatkowanie takiej spółki stawką podatku 9% (podwyższony podatek będzie dotyczył spółek z ograniczoną odpowiedzialnością powstałych w wyniku przekształcenia).
Prosta spółka akcyjna
Wprowadzona z myślą o spółkach z branży nowych technologii. Kapitał akcyjny to symboliczna złotówka, natomiast wiele zasad działania prosta spółka akcyjna dzieli ze spółką z o.o. oraz spółką akcyjną.
Prostą spółkę akcyjną możesz założyć przy wykorzystaniu wzorca teleinformatycznego lub w ramach aktu notarialnego. Przy czym treść umowy prostej spółki akcyjnej jest dość rozbudowana, ponieważ zawiera rozróżnienie na wkłady pieniężne oraz niepieniężne i obejmowane za nie akcje, możliwość świadczenia pracy lub usług jako wkładu niepieniężnego, precyzyjne określenie postanowień co do akcji w ramach tej spółki.
Mimo konstruowania tej spółki jako adresowanej wprost do branży nowych technologii, prosta spółka akcyjna nie jest jeszcze popularna w Polsce.
Spółka akcyjna
W rozmowach z klientami podkreślam, że ta forma działalności najlepiej odpowiada dużej skali. Jeśli prowadzisz działalność sporych rozmiarów i chcesz, aby dalej się rozwijał to spółka akcyjna jest dla Ciebie. Zwłaszcza, że wymaga ona wniesienia kapitału zakładowego w wysokości co najmniej 100.000,00 zł. Spółkę akcyjną może utworzyć także jedna osoba. Ze wszystkich spółek prawa handlowego, to właśnie prowadzenie spółki akcyjnej wiąże się z obowiązkiem spełnienia szeregu wymogów prawnych.
Mam nadzieję, że tym artykułem pomogę w podjęciu decyzji jaką formę działalności gospodarczej wybrać w 2024 r.?
Jeśli masz pytania dotyczące którejś z form działalności gospodarczej – napisz na biuro@adwokat-zalewska.pl lub katarzyna.zalewska@adwokatura.pl