Dziś zajmę się jedną z najbardziej popularnych w ostatnim czasie spółek, czyli spółką komandytową. W jaki sposób ją założyć, czy wspólnicy mają taki sam status, co musi zawierać umowa spółki, jak kształtuje się odpowiedzialność – na te pytania odpowie dzisiejszy wpis.
Spółka komandytowa
To spółka osobowa, która pod własną firmą prowadzi przedsiębiorstwo, a wobec wierzycieli przynajmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczeń, a odpowiedzialność przynajmniej jednego wspólnika jest ograniczona.
Firma spółki komandytowej musi składać się z nazwiska komplementariusza oraz oznaczenia “spółka komandytowa”. W firmie nie umieszcza się nazwiska komandytariusza – jeżeli do tego dojdzie, wówczas zmienia się jego zakres odpowiedzialności za zobowiązania.
Umowę spółki komandytowej zawiera się w formie aktu notarialnego. Przy czym możliwe jest zawarcie tej umowy, wykorzystując wzorzec umowy..
Do niezbędnych elementów umowy należą:
- firma i siedziba spółki;
- przedmiot działalności spółki;
- czas trwania spółki, jeżeli został oznaczony;
- oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika oraz ich wartość;
- oznaczony kwotowo zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli (suma komandytowa).
Wspólnicy spółki komandytowej
Posłużyłam się wcześniej określeniami komplementariusz oraz komandytariusz. Są to nazwy wspólników spółki komandytowej. Komplementariusz to osoba, która ponosi nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki, udziela swojego nazwiska firmie spółki. Pełni on także rolę osoby reprezentującej spółkę, zawierającej w jej imieniu umowy, zajmującej się jej działaniem.
Natomiast rola komandytariusza ogranicza się do wpłacenia sumy komandytowej. Cechą sumy komandytowej jest ograniczenie odpowiedzialności komandytariusza za zobowiązania spółki. Wysokość wniesionej sumy komandytowej limituje odpowiedzialność za zobowiązania spółki. Oznacza to, że w spółce mamy dwie kategorie wspólników: jednego, ponoszącego nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki i drugiego – o ograniczonej odpowiedzialności. Dlatego często w praktyce spotyka się konstrukcje, w których komplementariuszem jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.
Komandytariusz może reprezentować spółkę jako pełnomocnik, ale musi ujawnić udzielone mu pełnomocnictwo. Jeżeli tego nie zrobi, wówczas odpowiada za skutki tej czynności wobec osób trzecich bez ograniczenia.
Oczywiście komandytariusz uczestniczy w zyskach spółki proporcjonalnie do rzeczywiście wniesionego wkładu – przy czym umowa może stanowić inaczej.
Warto pamiętać, że w sytuacji, w której wkład komandytariusza nie został wniesiony, zysk za dany rok obrotowy przeznacza się w pierwszej kolejności na uzupełnienie wkładu, a dopiero później na wypłatę zysku.
Komandytariusz ma prawo do zażądania odpisu sprawozdania finansowego, a także przeglądania ksiąg i dokumentów spółki.
Relacje wewnątrz spółki
Ustawodawca zróżnicował status wspólników spółki komandytowej. To może budzić wątpliwości odnośnie tego, który ze wspólników ma być komplementariuszem a komandytariuszem. Różnice są niebagatelne, a to może rzutować na relacje wewnętrzne. Dlatego należy zastanowić się czy właśnie tej rodzaj spółki będzie w naszej sytuacji adekwatny, zwłaszcza gdy każdy ze wspólników chciałby decydować o sprawach spółki, ale zmniejszyć swoją odpowiedzialność. To może rodzić problemy już na etapie projektowania spółki.
Stosowanie przepisów dotyczących spółki jawnej
Jak wcześniej wspomniałam, spółka komandytowa jest spółką osobową. W związku z czym stosuje się do niej przepisy opisujące funkcjonowanie spółki jawnej. Oznacza to, że regulacje dotyczące spółki jawnej w zakresie rozwiązania i likwidacji spółki stosuje się odpowiednio do spółki komandytowej.